Trải qua 20 năm thành lập và hoạt động, dòng họ Hoàng, ở xóm Xuân Đám, xã Đồng Liên (T.P Thái Nguyên) đã đạt được những thành tích nổi bật. Nhiều thành viên trong dòng họ đã thành đạt, đóng góp vào sự phát triển của quê hương.
Dòng họ Hoàng ở xóm Xuân Đám là thành viên của Hội đồng dòng họ Hoàng – Huỳnh Việt Nam. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, nhiều con em thuộc các thế hệ trong dòng họ Hoàng đã lên đường nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ với Tổ quốc. Để đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của phần đông con em họ Hoàng ở Xuân Đám, năm 1998, Hội đồng Gia tộc của dòng họ được thành lập. Mục đích là để tập hợp thông tin kết hợp với ban liên lạc họ Hoàng – Huỳnh các cấp để tìm về nguồn cội, bảo tồn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dòng họ; động viên nhau xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, thực hiện tốt nếp sống văn hóa; nghiêm túc chấp hành chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Trong ngôi nhà treo nhiều Bằng khen, Giấy khen cùng gia phả, hình ảnh của dòng họ, ông Hoàng Việt Dũng, Trưởng họ phấn khởi cho biết: “Dòng họ Hoàng có 6 chi với 700 hộ gia đình, 1.700 nhân khẩu, sinh sống quây quần trong và ngoài xã. Ngoài ra, một số người học hành thành đạt đang sống ở Hà Nội, T.P Thái Nguyên nhưng thường xuyên về thăm quê. Cũng như nhiều dòng họ tiêu biểu khác trên địa bàn tỉnh, việc khuyến khích con em học tập luôn được người họ Hoàng coi trọng. Vì thế, ngay sau khi Hội đồng Gia tộc thành lập, Ban Khuyến học, Khuyến tài của dòng họ cũng ra đời. Ban đã phân công người phụ trách, xây dựng quy chế hoạt động và Qũy Khuyến học. Từ năm 2012, Ban Khuyến học, Khuyến tài của dòng họ phát động phong trào “Gia đình học tập” nhằm vận động các gia đình chăm lo cho con cháu học hành tiến bộ.
Để nâng cao hiệu quả, Ban tích cực tuyên truyền về truyền thống hiếu học của dòng họ; quan tâm tới việc học tập của thành viên, đồng thời có biện pháp giúp đỡ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn để tạo điều kiện cho con, cháu được đến trường. Được sự ủng hộ của con em trong dòng họ, Qũy Khuyến học từ số tiền vài ba triệu đồng ban đầu đến nay luôn được duy trì trên 15 triệu đồng.
Theo nội định của Ban Khuyến học, Khuyến tài, mỗi khi dòng họ có học sinh ốm đau, đạt các giải thưởng, danh hiệu học sinh khá, giỏi, thi đỗ đại học, cao đẳng, học sinh nhà nghèo vượt khó… đều được hỗ trợ, tặng học bổng với mức từ 100 đến 500 nghìn đồng. Số tiền không lớn nhưng là nguồn động viên và góp phần “truyền lửa” cho phong trào học tập của dòng họ, tạo sợi dây gắn kết mọi người trong dòng tộc.
Từ việc thường xuyên thăm hỏi, động viên, quan tâm của Ban và các gia đình nên phong trào học tập của dòng họ đã được đẩy mạnh và đạt nhiều tích. Tính từ năm 2015 đến nay, đã có gần 300 con em trong dòng họ được khen thưởng. Toàn dòng họ có 3 người là tiến sĩ, 5 người là thạc sĩ và gần 30 người có trình độ đại học. Hiện, đang có hàng chục con em đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng. Một số gia đình hiếu học tiêu biểu trong dòng họ như hộ ông Hoàng Văn Đồng, ông Hoàng Văn Lợi, Hoàng Văn Bộ, Hoàng Văn Sỹ, Hoàng Văn Lân… Nhiều người đã và đang công tác và giữ các vị trí quan trọng ở địa phương và ở những ngành nghề khác nhau.
Bên cạnh quỹ “cứng” đóng góp hàng năm, dòng họ còn huy động các gia đình có điều kiện kinh tế giúp đỡ cho học sinh, các hộ gia đình nghèo trong dòng họ vươn lên cuộc sống thông qua tặng quà, thiết bị, đồ dùng học tập, sinh hoạt; hỗ trợ vốn vay, công lao động… Trường hợp của ông Hoàng Văn Định là một ví dụ. Ông Định trước đây từng là thanh niên xung phong, nay đã già yếu, thường xuyên đau ốm, hoàn cảnh khó khăn, lại sống một mình trong căn nhà xuống cấp, hư hỏng. Hội đồng Gia tộc đã kêu gọi các thành viên giúp tiền mặt và hàng trăm ngày công cùng với sự hỗ trợ cảu Nhà nước xây dựng nhà cho ông Định.
Nhờ quan tâm đến việc học mà trình độ dân trí cũng như đời sống kinh tế của các thành viên trong dòng họ Hoàng ngày càng được nâng lên. Đến nay, 100% số hộ có nhà kiên cố, xe máy, ti vi, tủ lạnh. Nhiều hộ là điển hình kinh tế của địa phương với mức thu nhập từ 150 đến 300 triệu đồng/năm trở lên như ông Hoàng Văn Nam với mô hình làm vườn kết hợp xưởng mộc mỹ nghệ; gia đình bà Hoàng Thị Vẽ với mô hình chăn nuôi, trồng cây ăn quả…. Hàng năm, dòng họ có 100% số hộ đạt gia đình văn hóa. Nhiều hộ tích cực ủng hộ, góp sức cùng địa phương xây dựng hạ tầng, góp phần đưa xã Đồng Liên sớm về đích nông thôn mới, như gia đình ông Hoàng Văn Đồng hỗ trợ gần 100 triệu đồng, gia đình bà Trần Thị Mỹ 18 triệu đồng để xây dựng đường giao thông, Nhà văn hóa, chùa Xuân Đám…
Với những thành tích công tác khuyến học, khuyến tài, hàng năm, dòng họ Hoàng được địa phương và Hội khuyến học các cấp biểu dương, khen thưởng. Còn với mỗi con em, dòng họ luôn là niềm tự hào để họ nỗ lực phấn đấu, đùm bọc, chở che nhau trong cuộc sống.